مشهد، کلان‌شهر مذهبی ایران که نه تنها از کل کشورمان بلکه از همه کشورهای نزدیک و همسایه و کشورهای دور مسافران بسیاری دارد. تقاضای تور مشهد همواره بالاست و تور هوایی مشهد و تور زمینی این شهر همیشه پر مسافر است. تور مشهد از تهران بیشترین حجم سفر این شهر را به خود اختصاص میدهد ولی تور مشهد از شیراز و سایر شهرها مانند تور مشهد از اصفهان یا تور مشهد از تبریز نیز مسافران بالایی دارد. اکثر کسانی که قصد سفر به این شهر را دارند به دنبال تور ارزان مشهد هستند. تورهای لحظه آخری مشهد این ویژگی را دارند و قیمت مناسب تری دارند اما تور مشهد در هتل پنج ستاره سفری متفاوت است که تا همیشه در یاد خواهد ماند.
سفر در هر زمان و به هر مکانی حال و هوای خاص خود را دارد که قطعا شما نیز این را تجربه نموده‌اید و همانظور که میدانید با سفر کردن و پشت سرگذاشتن مشکلات کار و زندگی آرامشی محض را خواهید یافت و با انرژی مضاعف برای شروعی مجدد به شهر خود باز میگردید حال اگر این سفر علاوه بر سیاحت و گردش حال و هوایی معنوی داشته باشد سفری متفاوت تر خواهد بود که از جمله این مقاصد سفر میتوان به دیار پایتخت معنوی ایران اشاره کرد که به لطف حرم نورانی حضرت رضا (ع) جزء پر خاطره‌ترین سفرهای عمرتان خواهد بود .
برای مشاوره رایگان و رزرو تور با ما تماس بگیرید
۰۲۱-۴۴۰۸۰۹۸۲
درباره مشهد :
مشهد نام مرکز استان خراسان رضوی میباشد و بر سر ریشه نام آن بحث بسیار است. این شهر از چندین نظر سیاسی، عقیدتی، اقتصاد، اداری و گردشگری مورد اهمیت است. شهر مشهد دومین کلان‌شهر ایران است و با دارا بودن ۳۵۱ کیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر ۳ میلیون نفر بعد از پایتخت در رتبه دوم وسعت و جمعیت قرار دارد. شهر مشهد دارای تاریخ بسیار است و شاید بتوان دوران اوج تاریخی آن را در زمان حکومت افشاریان بر ایران دانست که مشهد پایتخت بود. همچنین حرم علی ابن موسی الرضا امام هشتم شیعیان جهان در شهر مشهد قرار دارد و به موجب وجود این حرم که از بزرگترین فضاهای زیارتی در جهان به حساب میاید در شهر مشهد، سالانه حدود ۳۰ میلیون مسافر و زائر از داخل و خارج کشور راهی شهر مشهد می‌شوند. مشهد دو عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام و پایتخت معنوی ایران را نیز یدک می‌کشد.
سوق‌الجیشی و آب و هوای مشهد
مشهد در طول جغرافیایی ۵۹ درجه و ۱۵ دقیقه تا ۶۰ درجه و ۳۶ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۵ درجه و ۴۳ دقیقه تا ۳۷ درجه و ۸ دقیقه قرار دارد. این شهر در شمال شرقی کشور و نقاط مرزی که کشور ما را از افغانستان جدا میسازد قرار دارد. دشت مشهد نام دشت پهناوری است که شهر مشهد تنها بخشی از آن میباشد. این دشت وسیع بیش از ۲۵۰۰ کیلومتر مربع وسعت دارد. در تصاویر هوایی مشخص است که شهر مشهد توسط کوه‌های بینالود و هزار مسجد احاطه شده است و البته در بستر رودخانه کشف رود نیز قرار دارد. مشهد در بلند ترین نقطه خود ۱۱۵۰ متر ارتفاع دارد و در پست ترین نقاط خود ارتفاعی در حدود ۹۵۰ متر را دارا میباشد. آب و هوای مشهد به موجب قرار داشتن در نقطه بیابانی خطه خراسان از شرایط خاصی برخوردار است. هیچ وقت شرایط آب و هوایی این شهر پایدار و ثابت نبوده است و دائما در حال تغییر میباشد اما شاخصه کلی آن معتدل بودن و گرایش به سرد و خشک بودن است. قبل از سفر به تور مشهد آب و هوای آن را چک کنید. در فصول گرما این شهر گرمای زیاد همراه با خشکی را تجربه میکند که بالاترین درجه حرارت در این شهر ۴۳ درجه بالای صفر بوده است اما زمستان‌های این شهر که غالبا با سرمای زیاد مواجه است همراه با رطوبت و برف و باران میباشد و کمترین درجه حرارت ثبت شده در این شهر نیز ۲۳ درجه زیر صفر است.
مشاهیر مشهد
همچنین شهر مشهد و حومه آن به موجب تاریخ و فرهنگ غنی زادگاه بسیاری از مشاهیر و بزرگان است که معروفترین آنها را میتوان نادر شاه، ابومسلم خراسانی، گوهرشاد بیگم، محمدرضا شجریان، امام محمد غزالی، فردوسی و… دانست.
کلیات مشهد
کلیات مشهد را میتوان از تولیدات آن شروع کرد. عمده محصولات بازرگانی مشهد زرشک، زعفران، عطریات، چرم و فرش میباشد. فراوان بودن مزارع زعفران در این منطقه باعث شدند که بیشترین کشت زعفران در دنیا در این منطقه انجام گیرد ولی متاسفانه مشکل مدیریت نادرست اینجا هم به چشم میخورد و با وجود این حجم از زعفران، ایران حتی عضو کوچکی از بازار جهانی زغفران نمیباشد چراکه کالا وجود دارد ولی برند خیر! از تولیدات که بگذریم به یکی از مسائلی طبیعی این منطقه میرسیم یعنی زمین لرزه؛ شهر مشهد لرزه خیز است و در طول چندین هزار سال بارها و بارها زلزله‌های بزرگ آن را نابود کرده است. اگر به تور شهر مشهد سفر کردید برای خرید سوغاتی این موارد را در نظر داشته باشید.
اما مشهد یکی از آبادترین و باامکانات‌ترین شهرهای ایران است. هتلهای باکیفیت و بین المللی، بیمارستان‌های تخصصی و فوق تخصصی، فروشگاه‌ها، فرودگاه بین المللی و… در این شهر وجود دارند. همچنین جاذبه‌های زیادی در این شهروجود دارد که معروفترین آنها حرم علی ابن موسی الرضا میباشد که از بزرگترین مکان‌های زیارتی در جهان به شمار میاید. آرامگاه نادرشاه افشار، گنبد هارونیه و… از جاذبه‌های تاریخی مشهد هستند. در سال‌های اخیر و با سرمایه گزاری شرکت‌های مختلف در این شهر، شاهد این هستیم که مراکز و مکان‌های گردشگری زیادی در آن پدیدار شده‌اند مانند پارک‌های آبی متعدد، شهر بازی و…
ییلاقات و شهرهای اطراف مشهد مانند تربت جام، شاندیز، تربت حیدریه، طرقبه، توس و… توسط بسیاری از مسافران شهر مشهد مورد تفرج قرار میگیرند. شهر توس به مناسبت وجود حکیم بزرگ ابولقاسم فردوسی در آن مورد توجه بسیاری از مسافران است.
تور مشهد :
آژانس مسافرتی هم کوچ مجری و برگزار کننده تور مشهد به صورت روزانه شما عزیزان را دعوت به دیدن از این کلان شهر تاریخی مشهد می‌نماید. برای آگاهی از انواع پکیج‌های تور مشهد لحظه آخری و آفر نوروز ۹۶ با کارشناسان هم کوچ ارتباط برقرار فرمایید. آژانس هم کوچ همه روزه در چندین ساعت پروازی از تهران و سایر شهرهای بزرگ که به مشهد پرواز مستقیم دارند انجام می‌گیرد. ساعت تحویل و تخلیه هتلهای مشهد به ترتیب ۱۴:۰۰و ۱۲:۰۰ میباشد. در نتیجه مسافران تور مشهد ساعت پروازی خود را خارج از این ساعت انتخاب نمودند میتوانند وسایل خود را به لابی هتل تحویل داده و برنامه‌های گشت شهری، خرید، زیارت را در زمان باقیمانده تا تحویل هتل و یا زمان پرواز در نظر بگیرند.
برای آشنایی با هتل های مشهد میتوانید به صفحه مربوطه مراجعه نمایید یا از لیست هتلهای پکیج های ارائه شده در زیر بر روی نام هتل ها کلیک نمایید. انتخاب هتل در شهری که توریستی است و هتلهای بسیاری در آن تأسیس شده است و در آن هتل‌ها همیشه با هم رقابت دارند سخت است. برای راهنمایی در مورد انتخاب هتل در تور مشهد یا هرگونه سوال در مورد تور هوایی مشهد ، قیمت تور تهران مشهد ، تور مشهد لحظه آخری و همچنین برای رزرو تور مشهد با مشاوران ما در آژانس مسافرتی هم کوچ تماس بگیرید. ما ارائه دهنده تور مشهد هوایی ، تور ارزان مشهد با هواپیما ، بهترین تور مشهد و تورهای زیارتی مشهد هستیم. برای رزرو و خرید تورهای زیارتی مشهد و تورهای مسافرتی مشهد می توانید با ما مشورت کنید. بدون شک شما بهترین تور مشهد و نازلترین هزینه تور ارزان مشهد را از طریق ما خواهید یافت. آژانس هم کوچ علاوه بر این با تجربه بالا در ارائه تورهای مشهد ارائه دهنده تورهای لوکس مشهد را به مشتریان خاص خود ارائه میدهد. تورهایی با پروازهای راحت و خاص با ایرلاینی مثل ماهان و اقامت در هتلهای لوکس ۵ستاره مانند تور هتل درویشی مشهد یا تور هتل الماس دو مشهد که اقامتی به یاد ماندنی را برای شما به ارمغان خواهند آورد.
تورهای مشهد از همه شهر‌ای ایران برگزار می‌شوند. معمولا در جداول نرخ تور مشهد از تهران ذکر می‌شود که این به دلیل بالا بودن تعداد مسافران از تهران و ثابت تر بودن نرخ تور از این شهر است. اما تورهای مشهد از سایر شهرها نیز قابل رزرو است. بخشی از مشتریان ما را مشتریان تور مشهد از شیراز، تور مشهد از اصفهان، تور مشهد از تبریز و حتی تور مشهد از کیش تشکیل می‌دهند. سایر شهرهایی که فرودگاه دارند یا به فرودگاه نزدیک هستند نیز میتوانند مبدأ تورهای هوایی مشهد باشند. ما تضمین میکنیم که بهترین کیفیت و بالاترین رضایت را با رزرو تورهای ما داشته باشید.
در ادامه قصد داریم به برخی از متداول‌ترین سوالات شما پاسخ دهیم.
فرودگاه بین المللی مشهد پروازهای داخلی به سراسر ایران و پروازهای خارجی که عمدتاً به آسیا میباشد را پشتیبانی میکند. برای حمل و نقل آسان در داخل مشهد مسافران به راحتی میتوانند از خطوط مترو, تاکسی و اتوبوس برای جابه جایی استفاده کنند. مشهد به خطوط ریلی بزرگ از جمله تهران, بندر عباس و… متصل میباشد. در مشهد تاکسی‌های فراوانی وجود دارد که با زدن کمی چانه میتوانید با قیمتی مناسب به مکان خود برسید.
تور مشهد حدأقل شامل بلیط رفت و برگشت و اقامت در هتلهای شهر مشهد به همراه صبحانه است. بسته به نوع تور رزرو شده از اقتصادی تا لوکس تور مشهد شما شامل ترانسفر از فرودگاه به هتل و بالعکس نیز هست. همچنین ممکان است توری که رزرو می‌نمایید ناهار و شام داشته باشد یا ترجیح دهید این دمات را نمیخواهید و در زمالن سفر میخواهید وعده غذاییتان را جای دیگری بخوردی. همچنین بسته به هتل انتخابی استفاده از مجموعه آبی هتل نیز رایگان است.
در هتلهای شهر مشهد مانند سایر شهرها زمان پذیرش مسافر ساعت ۱۴:۰۰ و زمان تحویل اتاق ها ساعت ۱۲:۰۰ روز بعد است. البته اگر اتاق خالی باشد ممکن است در شرایطی هتل با مسافر همکاری کند و در غیر این صورت شما میتوانید وسایل و چمدان خود را به لابی هتل بسپارید و بروید و ساعت ۱۴:۰۰ برگردید.
معمولا قوانین هتل‌ها در این زمینه متفاوت است. معمول این است که در مورد نوزاد زیر ۲ سال که نه تخت دارد و نه صندلی در پرواز فقط هزینه بیمه پروازی پرداخت می‌شود. فرزندان بزرگتر تا ۵ سال هزینه پرواز کامل است اما هزینه هتل لازم نیست. در برخی هتل ها سن کودک متفاوت است و در برخی هم کودک اگر در هتل تخت نداشته باشند هزینه سرویس اضافه در اتاق را که کمتر از تخت است پرداخت میکنند. با توجه به تفاوت قوانین هتل‌ها در این زمینه بهتر است برای رزرو کودک در تور مشهد با مشاوران ما به صورت رایگان مشورت نمایید و توری را انتخاب کنید که مناسب شما و فرزندتان باشد.
برای رزرو تور مشهد، نام مسافر و تصاویر کارت ملی آنها … . شما برای حضور در هتل مشهد و اخذ پذیرش در هتل باید اصل شناسنامه را ارئه دهید همچنین احراز محرمیت با شناسنامه یا صیغه نامه لازم است.
در هتلهای مشهد مانند سایر هتلهای ایران از ورود نامحرم به یک اتاق جلوگیری می‌شود. این نکته را در مورد اتاق‌های کانکت که دو اتاق به هم متصل است هم صادق است. یعنی اگر شما و خانمتان در یک اتاق هستید و در اتاق متصل پدر، مادر و خواهر خانمتان حضور دارند به دلیل نامحرم بودن خواهرخانم شما ممکن است از ورودتان به اتاق کانکت جلوگیری شود و اتاقتان باید جدا باشد.
بله اکثر هتلهای سه تا پنج ستاره شهر مشهد اتاق‌های سینگل یک تخته به مسافران خود ارائه می‌دهند. قیمت اتاق یک تخته از قیمت هر نفر در اتاق دو تخته بیشتر است اما برای کسی که تنها به سفر می‌روهد قیمت مناسبی است.
آب و هوای مشهد خیلی گرم یا خیلی سرد نیست. زمان سفر به مشهد بیشتر به سلیقه آب و هوایی شما بستگی دارد. شهر مشهد متعادل است و در تابستان گرم و در زمستان سرد می‌شود و در کل به اکثر شهرهای ایران شبیه است و مشکلی از لحاظ آب و هوایی در سفر به مشهد وجود ندارد. تور مشهد در زمان تعطیلات شلوغتر است و اگر تور مشهر خلوت میخواید میتوانید زمان‌های کاری و را انتخاب کنید.
پروازهای تهران به مشهد معمولا از ۵ صبح تا اواخر شب موجود است. شما میتوانید بسته به دلخواه خود و قیمت پرواز‌ها ساعت پروازی خود را انتخاب کنید. همچنین در انتخاب ساعت پروازی ساعت ورود و خروج از هتل را در نظر داشته باشید.
معمولا هر ایرلاین ممکن است ناوگان هوایی از چند هواپیما داشته باشد. اما به یکی از هواپیما ها معروف است. در ادامه برخی از ایرلاینهایی که در زمینه مشهد فعال هستند و هواپیما هایشان آورده شده است. ماهان(با هواپیماهای ایرباس)- معراج(با هواپیماهای ایرباس)- زاگرس(با هواپیماهای بوئینگ-ایرباس)- اترک(با هواپیماهای ایرباس)- کاسپین(با هواپیماهای بوئینگ)- آتا(با هواپیماهای بوئینگ)- تابان(با هواپیماهای بوئینگ)- ایران ایر تور(با هواپیماهای بوئینگ)- قشم ایر(با هواپیماهای بوئینگ)- مشهد ایر(با هواپیماهای بوئینگ)- سپهران(با هواپیماهای بوئینگ)
تور که شامل هتل و پرواز است بر دو نوع سیستمی و چارتر است. میتوانید تور خود را به صورت سیستمی یا چارتری با هزینه کمتر رزرو کنید. در زمان کنسل کردن پرواز چارتر کل مبلغ سوخت می‌شود. اما اگر سیستمی رزرو کرده باشیم قوانین کنسلی متفاوت است. برای مشورت در این باره با کارشناسان ما تماس بگیرید. معمول این است که پرواز حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد و هتل یک شب را برمیدارد و بقیه بازگردانده می‌شود. آژانس هم کوچ برای تکریم مسافران خود اگر تورها را به صورت چارتر نیز رزرو کرده باشید با قوانین خاصی در شرایط خاص می‌تواند آنها را کنسل کند که این امر بسته به شرایط است و الزام‌آور نیست.
بله. به شرطی که هتل خالی باشد و در ایام پیک نباشید این همکاری با شما صورت می‌گیرد. کارشناسان و مشاورانه ما در زمینه تور مشهد سعی میکنند نهایت همکاری را با مسافران محترم ما داشته باشند و در صورت امکان این کار را انجام می‌دهند و در غیر این صورت علت را توضیح داده و پیشنهاد دیگری به شما می‌دهند.
آژانس مسافرتی هم کوچ تمام توان خود را برای برقراری توری ارزان و مطابق با خواسته‌ها و نیاز شما به‌کار می‌گیرد. شما هر زمان که قصد سفر به شهر مقدس مشهد را داشتید میتوانید با مراجعه به همین صفحه از آخرین نرخ‌های تور مشهد مطلع گردید و در صورت موجود بودن آفرهای ویژه نیز از آن باخبر شوید. شما مسافرین عزیز و گرامی با مراجعه روزانه به این صفحه میتوانید هر روز از آفرهای لحظه آخری مشهد هم کوچ مطلع گردید.
سفر به مشهد
در دوره‌ی سلسلۀ افشاریان، مشهد پایتختِ ایران بود و در طول تاریخِ دور و درازِ خود، جنگ‌ها و ترس و وحشت‌های زیادی را متحمل شد. طوس شهری بود در نزدیکی مشهدِ کنونی و در طول دوره‌ی اسلام از اهمیت مذهبی بسیاری برخوردار بود. به‌دلیل این مشخصۀ مهم، بعدها مشهد به‌عنوان محل استقرارِ حرم مطهر امام رضا (ع) انتخاب شد.
باوجود اینکه مشهد خانۀ اماکن و جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی و طبیعی بسیاری میباشد، همیشه اهمیت خود را به‌عنوان کانون مذهبی ایران حفظ کرده است. این اهمیت دائمی و همچنین وجود حرم مطهرِ هشتمین امام شیعیان، شهر مشهد را به‌عنوان یک مقصد اصلیِ زیارتی در ایران حفظ کرده‌اند.
ما از روی عشق، احترام و وظیفه، یک مقالۀ کامل را به این شهر اختصاص داده‌ایم و یک فهرستِ مشخص از مواردی تهیه کرده‌ایم که شاید دانستن آنها برای شما ضروری، سودمند و جالب باشد.
از نظر وسعت، مشهد با مساحتی حدوداً ۳۵۱ کیلومتر مربع، بعد از تهران دومین کلان شهر ایران به‌شمار می‌رود. این شهر در شمال شرق کشور واقع شده است و مرکز استان خراسان میباشد.
درخصوصِ واژه‌شناسیِ آن باید بگوییم که نامِ مشهد ریشۀ عربی دارد و به مکانِ شهادت اشاره میکند. منابع حاکی از آن هستند که این ناحیه حدوداً از قرن نهمِ پس از میلادِ مسیح به این نام خوانده می‌شده، اما از نیمۀ دوم قرن دهم رسماً به نام کنونی خود، یعنی مشهد، معروف شده است.
تاریخچۀ مشهد
در آغاز قرن نهم، مشهد هنوز روستای کوچکی به‌نام سناباد در ۲۴ کیلومتری طوس بود. آن مکان یک کاخ تابستانه به‌نام همای دی بن قحطبه، حاکم خراسان، داشت. در سال ۸۰۸ ، زمانی‌که هارون الرشید، خلیفۀ عباسی، برای سرکوب شورشِ رافع بن لیث در ماوراءالنهر در حال عبور از آنجا بود، به‌علت بیماری در همان‌جا درگذشت. او را در زیر کاخ همای دی بن قحطبه دفن کردند. سال‌ها بعد در سال ۸۱۸ ، امام علی بن موسی الرضا به‌دست مأمون به شهادت رسید و در کنار قبر هارون دفن شد.
در نیمۀ قرن چهاردهم، ابن بطوطه، جهانگرد مشهور، عبارت «شهر مشهد الرضا» را برای ضرب روی سکه ابداع نمود. به‌نظر می‌رسد که تقریباً در اواخر قرون وسطی، در نیمۀ اول قرن چهاردهم، نام نوغان، که بر روی سکه‌های تحت سلطۀ ایلخانیان یافت می‌شد، به‌تدریج کنار گذاشته شد و نام المشهد یا مشهد جای آن را گرفت.
زبان و گویش شهر مشهد
۹۳ درصد از جمعیت شهرْ زبانِ فارسی را با لهجۀ «مشهدیِ» خاص خودشان صحبت میکنند. در گویشِ محلیْ مشهد به شکل مِشَد تلفظ می‌شود و اکثر مردم ایران به آن مَشَد می‌گویند.
جمعیت مشهد و محله‌های آن
مساحت ۳۵۱ کیلومترِ مربعیِ مشهد بین ۱۳ منطقۀ داخلی تقسیم شده است و این تقسیم‌بندیِ شهری، شهرک‌ها، محله‌ها و روستاهای مختلفی را نیز شامل می‌شود. جالب اینجاست که شکل‌گیری و گستردگی شهر از نواحی مجاور حرم مطهر امام رضا آغاز می‌شود، این موضوع توضیح میدهد که چرا قدیمی‌ترین محله‌ها، مانند روستای سناباد و نوغان، از قدیمی‌ترین مناطق شهر به‌حساب می‌آیند. به‌عنوان یکی از نتایج غیرقابل‌اجتنابِ توسعۀ شهری و شهرسازی، این دو ناحیه که سابقاً روستا به‌حساب می‌آمدند، رفته‌رفته با نواحی جدیدترِ شهر ادغام شده و به بخشی از محله‌ها و خیابان‌های اطراف حرم مطهر تبدیل شدند.
موقعیت جغرافیایی و آب‌و‌هوای مشهد
بنابراین، شهر مشهد دارای آبوهوایی کاملاً متغیر، اما معتدل و خصوصاً خشک و سرد است. چنین آبوهوایی این واقعیت را توضیح میدهد که چرا این شهر که در شمال شرقِ کشور واقع شده است، تابستان‌های داغ و زمستان‌های سرد و مرطوبی را تجربه میکند. جای تعجب ندارد که در فصل تابستان دمای هوای مشهد به حداکثر ۴۳ درجۀ سانتی‌گراد و در طول زمستان به حداقل منفی ۲۳ درجه می‌رسد. اغلب اوقات در مشهد باد از سمت جنوبِ شرق به شمالِ غرب می‌وزد.
سوغات مشهد
ما معمولاً در پایان هر سفر به‌دنبال چیزی می‌گردیم تا به‌عنوان سوغاتی یا یک یادگاری از سفرِ خاطره‌انگیزمان همراه خود ببریم. صرف‌نظر از اینکه سوغاتی ما یک خوراکی باشد یا چیزی که بتوان آن را تا آخر عمر نگه داشت، یک یادگاری مانند این است که کل سفرتان در یک یا چند شیء کوچک بسته‌بندی شده باشد.
مشهد گزینه‌های بسیار زیادی در اختیار شما می‌گذارد، اما مهمترین و معروفترین سوغاتی این شهر «زعفرانِ» است، که به آن نام «طلای سرخ» داده‌اند.
دومین سوغاتی معروف مشهد «زرشک» است که در بسیاری از غذاهای ایرانی یک جزء ضروری به‌حساب می‌آید.
سنگ فیروزه محبوب‌ترین و باارزش‌ترین هدیۀ مشهد است و میتوانید آن را یا به‌عنوان سوغاتی یا به‌عنوان یک یادگاریِ باارزش از سفر به مشهد با خودتان ببرید.
سوغات دیگر مشهد عبارتند از:
- خشکبار (انواع آجیل)
- تسبیح
- جانماز
- عطر
- شیرینی و آبنبات
مرکز مراقبت‌های بهداشتی و امکانات پزشکی مشهد
مشهد نه‌تنها یکی از قطب‌های پیوندِ عضو و درمان بیماری سرطان در ایران است، بلکه خانۀ مراکز مراقبت‌های بهداشتی، بیمارستان‌ها و کلینیک‌های تخصصی و مُدرنِ است.
بیمارستانِ امام رضا، نخستین بیمارستانِ مُدرن مشهد است که به‌دستور رضا شاه پهلوی ساخته شد. پس از افتتاح بیمارستانِ امام رضا و پس از اولین سال‌های فعالیت آن، کادر متخصص بیمارستان را پزشکانِ غیرایرانی تشکیل دادند. به این پزشکان، مسئولیتِ آموزش و طبابتِ همزمان را واگذار کرده بودند.
ابتکارِ رسیدن به نقطه‌ای که مشهد بتواند درخصوص مراقبت‌های بهداشتی و امکانات پزشکی مستقل باشد، عملی شده است، چراکه هم‌اکنون مشهد از سرتاسر ایران و خارج از آن بیماران بسیاری را می‌پذیرد.
صنایع مشهد
مشهد قطب اصلیِ چرم ایران است، کارخانه‌های چرم ازجمله «چرم مشهد» در این شهر قرار دارند و فروشگاه‌های زنجیره‌ای آنها در سرتاسر ایران پخش شده‌اند. سایر صنایعِ اصلی مشهد عبارتند از: پارچه، غذا، پوشاک، مصالح ساختمانی، فلز، مواد شیمیایی، مواد معدنیِ غیر فلزی، نقشه‌کشیِ کشاورزی و فولاد.
در مشهد کجا اقامت کنیم؟
از آن‌جایی‌که مشهد یکی از شلوغ‌ترین شهرهای ایران است و هرساله گردشگران بسیاری به آن سفر میکنند، هتلهای خوبِ بسیاری ازجمله؛ هتل درویشی، هتل هما ۱، هتل پردیسان، هتل بین‌المللی قصر و هتل بین‌المللی قصر طلایی، در این شهر وجود دارند که بسیار گران‌قیمت هستند. هتلهای سینور، خانۀ سبز، سروش و پارمیدا نیز هتلهای خوب اما ارزان‌قیمت‌ترِ مشهد هستند. اگر ترجیح می‌دهید که در هتل آپارتمان‌ها اقامت کنید، هتل اسپینو و هتل پارسیان توریستِ توس گزینه‌های خوبی برای شما هستند. اما باید به این نکته اشاره کنیم که این هتل‌ها با هتلهای سه‌ستاره هم‌قیمت هستند. ما به شما پیشنهاد میکنیم که از شهرستانِ شاندیز واقع در نزدیکی مشهد دیدن کنید. شاندیز رودخانه‌های زیبای بسیاری دارد و مکانی است که کاملاً ارزش دیدن دارد. همچنین از مغازه‌های شاندیز میتوانید صنایع دستی‌هایی مانند کوزه‌ها و وسایل سفالی، گلیم و پوستین‌‌های سنتی بخرید. مکان دیگری که نباید در سفرتان به مشهد آن را از دست بدهید طرقبه است که در ۱۵ کیلومتری شهر قرار دارد. طرقبه یک منطقۀ باستانی تماشایی با هوای خنک و مطبوع است. شما همچنین میتوانید روستای عنبران را نیز که یک کیلومتر از طرقبه فاصله دارد، ببینید. این روستا پوشش گیاهی فوق‌العاده‌ای دارد که باعث می‌شود کل منطقه بوی خوبی بدهد.
چه غذایی بخوریم؟ کجا بخوریم؟
مشهد مانند سایر شهرهای ایران غذاهای محلی مخصوص خود را دارد، غذاهایی مانند: شیشلیک، حلیم، شُله، دیگچه، چنگالی، اشکنه، سوپ شلغم، کوکو شیرین، چلو ماهیچه و رشته پلو که در رستوران‌های شهر به‌سختی پیدا می‌شوند. اما میتوانید بهترین نوع شیشلیک را در رستوران ارم شاندیز، خوش‌مزه‌ترین انواع حلیم و شله را در رستوران بهارستان و بهترین نوع ماهیچه را رستوران پسران کریم میل کنید. رستوران بابا قدرت، معین درباری، باغ سالار و بام کوهسار از رستوران‌های خوب دیگر شهر هستند. ما چند پیشنهاد ویژه نیز برای شما داریم، اولینِ آنها رستورانِ دیزی سید، مخصوص کسانی است که آبگوشت دوست دارند، دومین پیشنهاد ما آشکده‌ی یارانِ گناباد است که مخصوص کسانی است که انواع آش را دوست دارند، سومین پیشنهاد ما برای افرادی است که به فست فود و غذاهای خارجی علاقه‌مند هستند: رستوران چیلی چیز و پیتزا و رستوران ایتالیایی می‌شِف. و آخرین پیشنهاد ما رستوران سنتی داریوش و رستوران فانوس آبی است؛ افرادی که به مکان‌های آرام و سنتی علاقه دارند، میتوانند به این دو رستوران بروند. چند رستوران خوب نیز در خارج از شهر قرار دارند که از بین آنها رستوران شاندیز، واقع در ۲۵ کیلومتری شهر، محبوب‌ترین و لوکس‌ترین رستوارن است. منظره‌ی زیبا و مِنوی عالی رستوران شاندیز، باعث محبوبیت آن در بین گردشگران و زائران شده است. طرقبه و عنبران نیز رستوران‌های سنتیِ خوبی همچون رستوران بلبل عنبران، شب‌های عنبران و کاریز دارند.
از مشهد چه‌چیزهایی بخریم؟
مشهد سوغاتی‌های محبوبی مانند: زعفران، لبلبی با زرشک، توربت، تسبیح، جواهرات عقیق و جانماز دارد که شما میتوانید آنها را از بازار رضا در نزدیکی حرم امام رضا، بازار گوهرشاد و بازار مرکزی خریداری نمایید. اگر مراکز خرید مُدرن را ترجیح می‌دهید باید به خیابان سجاد بروید، در این خیابان مراکز خرید زیادی وجود دارد. مرکز خرید آرمان، مجتمع الماس شرق، مرکز خرید ملل، مجتمع تجاری زیست خاور و مرکز خرید ویلاژ توریست گزینه‌های خوب دیگر برای خرید در مشهد هستند.
امکاناتِ اقامتی
درخصوص اقامتگاه، مشهد به‌طور قابلملاحظهای غنی میباشد، علت آن این است که مشهد طیف گسترده‌ای از هتل‌ها، مهمان‌خانه‌ها و هتل آپارتمانهایی دارد که هر نوع بودجه و سلیقه‌ای را راضی نگه می‌دارند. در حال حاضر در ایران، مشهد بیشترین تعداد و تنوع را در زمینۀ امکاناتِ اقامتی دارد، به همین دلیل هم یکی از قطب‌های اصلیِ گردشگری در کشور به‌شمار می‌آید.
مشهد ده هتلِ پنج‌ستاره در اختیار دارد، ازجمله هتل هما ۱و هما ۲ که اقامتی راحت را برای مسافران ایرانی و خارجی فراهم میکنند. همچنین، نزدیک به پانزده هتلِ چهارستاره مسافران داخلی و خارجی را در خود اسکان می‌دهند. اگر شما جزو افرادی هستید که شخصیت راحت و ماجراجویی دارند و ترجیح می‌دهند که به‌جای اقامت در هتل‌ها و مهمان‌خانه‌ها در طبیعت چادر بزنند، باید به شما بگوییم که مکان‌های کمپ‌زنیِ بسیاری نیز در این شهر وجود دارند.
اولین هتل مشهد، هتل پارس است که در سال ۱۳۱۷ توسط یک معمار مشهورِ روسی، به سبک روسی ساخته شده است.
غذای محلی مشهد
غذاهای مشهدیِ معروف و وسوسه‌انگیزی که در سفرتان به مشهد به آنها برخواهید خورد، دیگچه، شُله مشهدی، کباب شیشلیک، کوکو شیرین و چنگالی هستند.
- دیگچه غذایی است که در آن از برنج استفاده می‌شود و شبیه پودینگِ برنج پخته می‌شود.
- شُله مشهدی نوعی آش است که ترکیباتِ اصلیِ آن گوشت، لوبیا و چندین ادویه هستند. این غذا به‌قدری مغذی است که در یک وعده‌ی غذایی میتوان آن را به‌عنوان غذای اصلی میل نمود.
- کباب شیشلیک یکی از غذاهای ویژه‌ی مشهد است که با راستۀ گوسفند تهیه شده و به روش خاص مشهدی‌ها طبخ می‌شود.
- کوکو شیرین یکی دیگر از غذاهای معروف مشهدی است که ترکیباتِ مختلفی ازجمله سیب‌زمینی، تخم مرغ، زعفران، زرشک، بادام و پستۀ خردشده دارد. این غذا را یا میتوان به‌عنوان پیش‌غذا سِرو نمود یا به‌عنوان دسر. همچنین اگر به غذاهای شیرین علاقه دارید، این غذا می‌تواند رضایت شما را جلب کند؛ چون داخل آن از شکر نیز استفاده می‌شود.
- چنگالی با زمانِ پخت بسیار کوتاه، می‌تواند یک دِسرِ عالی یا یک اِسنَک عصرانه باشد. این غذای معروفِ مشهدی که در استان سیستان و بلوچستان نیز پخته می‌شود با خرده نان، شیره‌ی نبات و شکر درست می‌شود.
جاده‌ها، بزرگراه‌ها، وسایل نقلیۀ درون‌شهری و بین شهری مشهد
جمعاً ۳۵۹ کیلومتر آزادراهِ میان‌شهری در شهر مشهد احداث شده است. شروع احداثِ اکثرِ این آزادراه‌ها در زمان پیش از انقلاب بوده است، اما پس از انقلاب تکمیل شده و توسعه یافته‌اند.
وسایل نقلیۀ درون‌شهری
شهرسازی ترافیکِ بیشتری را ایجاب میکند و جهتِ همگام‌شدن با روندِ پرشتابِ شهرسازی، ضروری است که شهرهای بزرگتر، مُدرن‌تر و متمدن‌تر به وسایل نقلیۀ عمومیِ مختلف مجهز شوند. مشهد نیز از این قاعده مستثنی نبوده است، چراکه از بین وسایل نقلیۀ عمومی، سه گزینه را در اختیار مردم قرار میدهد: مترو، اتوبوس و تاکسی‌های شهری.
وسایل نقلیۀ درون‌شهری
حمل‌ونقل بین‌شهری
۱. فرودگاه: مشهد یک فرودگاه دارد که در سال ۱۳۳۰ بنا شده است و پروازهای داخلی و بین‌المللی را مدیریت میکند. برنامۀ پرواز فرودگاهِ مشهد تقریباً به تمام شهرها و مراکز استانیِ اصلی، ازجمله تهران، اصفهان، ساری، زاهدان، شیراز، جزیره‌ی کیش، تبریز، بیرجند و اهواز، پروازهای داخلیِ رفت‌وبرگشت دارد. همچنین پروازهای بین‌المللیِ رفت‌وبرگشت به تعدادی کشورِ خارجی ازجمله عراق، امارات، ترکیه، لبنان و افغانستان را نیز در برنامۀ خود گنجانده است.
۲. قطار: سیستم راه‌آهنِ خراسان، ۲۷۲ کیلومتر را از مشهد تا نقاب و تقریباً ۱۵۹ کیلومتر را از فریمان به سرخس و ۱۶۵ کیلومتر دیگر را تا مرز پوشش میدهد. اگر خطوط صنعتی و فرعی را نیز حساب کنیم، برابر با هزار کیلومتر خطِ آهن خواهد شد. راه‌آهن ایران-ترکمنستان در سال ۱۳۴۵ راه‌اندازی شد و مشهد، سرخس و تَجَن را ازطریق جاده‌ی ابریشم به هم متصل نمود. مانند متروهای درون‌شهری، برای این قطارها نیز واگن‌های ویژه‌ی بانوان درنظر گرفته شده است. سیستم راه‌آهنِ مشهد امکان سفر به شهرهای تهران، اصفهان، شیراز، قم، تبریز، کرمان، کرمانشاه و بندرعباس را نیز فراهم کرده است.
۳. تاکسی‌ها و اتوبوس‌ها: ترمینال موقتیِ درون‌شهریِ تاکسی و اتوبوسِ مشهد در سال ۱۳۶۸ پایه‌گذاری شد و از سال ۱۳۶۹ خدمات‌دهی به مسافران و گردشگران را آغاز نمود. در سال ۱۳۸۷ ، یک ترمینال دائمی با مساحت ۴۵ هزار مترمربع در مشهد افتتاح شد. این ترمینال از نظر وسعت، طراحی و امکاناتِ پیشرفته، مُدرن‌ترین ترمینال کشور به‌حساب می‌آید.
در کنار وسایل نقلیۀ عمومیِ درون‌شهری و بین‌شهری، دوچرخه‌سواری نیز نه‌تنها از نظر مالی مقرون‌به‌صرفه است، بلکه برای سلامتی و تندرستی مفید میباشد و قطعاً سطح انرژی را بالا می‌برد.
جاذبه های گردشگری مشهد چیست؟
با وجود اینکه از شهرهای باستانی طوس و سناباد چیزی زیادی باقی نمانده است، اما خبر خوب این است که هم‌اکنون شهر طوس تحت مرمت و بازسازی قرار دارد.
قدیمی‌ترین بنا و ساختمان شهر، آتشکده‌ی بازه هور است که در حومۀ شهرِ مشهد قرار دارد و ظاهراً قدمت آن به قرن سوم پس از میلاد برمی‌گردد.
جاذبه‌های طبیعی مشهد نیز در خارج از شهر و در حومۀ آن جمع شده‌اند.
آرامگاه فردوسی
اولین مکان دیدنیِ تاریخیِ مشهد به‌حساب می‌آید و علت آن این است که مقبره‌ی یکی از شعرای مشهور ایران، حکیم ابوالقاسم فردوسی، در آنجا قرار دارد. این بنا در طول تاریخ بارها تخریب و مجدداً ساخته شده است.
بنابر بعضی گزارشات، این مقبره در ابتدا تا اوایل قرن بیستم یک آرامگاهِ پنهانی در دل گندم‌زاری در شهر باستانی طوس بوده است.
همزمان با جنبش ملی‌گراییِ مُدرن در ایران، تصمیم گرفته شد که آرامگاهی شایسته برای این شاعرِ برجسته ساخته شود. مکان فعلی این آرامگاه حدوداً هشت هکتار است و یک باغ وسیع، یک حوض و یک تندیسِ نمادین از شاعر را شامل می‌شود. هوشنگ سیحون، معمار این پروژه، این آرامگاه را براساس طرحِ پیشینِ کریم طاهرزاده بهزاد طراحی نمود.
آرامگاه نادرشاه کبیر
بنای یادبودی است که در مجموعۀ باغ‌موزه‌ی نادری در مشهد قرار دارد و به‌منظور بزرگداشت نادرشاه، پادشاه فقید افشاریان، بنا شده است.
مقبره‌ی شاه به همراه دو تالارِ موزه، بخش اصلی این مجموعه را تشکیل می‌دهند. یکی از این تالارها اسلحه‌های دوره‌های مختلف تاریخ ایران و تالار دوم اسلحه‌ها و باقی آثار به‌جامانده از دوران نادرشاه را نمایش میدهد.
این آرامگاه که از بناهای تاریخیِ اصلیِ مشهد به‌شمار می‌رود، توسط مرحوم هوشنگ سیحون، معمار مشهور ایرانی، طراحی شده است.
حرم امام رضا (ع)
همان‌طور که میدانید، بیشتر مردم به دلایل مذهبی به مشهد سفر میکنند، بنابراین زیارت حرم واجب است. محوطۀ حرم بیش از ۶۰۰ هزار مترمربع است. این مجموعه هفت حیاط وسیع را شامل می‌شود. شما اجازه ندارید که کیف یا دوربین را با خودتان به داخل ببرید و خانم‌ها باید پیش از ورود چادر سر کنند. دیدن حرم چه در روز و چه در شب که همه‌چیز درخشان و نورانی می‌شود، لذت‌بخش است. مناره‌های باشکوهِ آبی و طلایی در کنار گنبدها و طاق‌های طلایی، منظره‌ای بسیار تماشایی و یک فضای روحانی خاص را به‌وجود آورده‌اند.
بازدید از مسجد گوهرشاد را از دست ندهید. این مسجد در گذشته یک مسجدِ مستقل بوده است، اما امروزه یکی از تالارهای نمازِ مجموعۀ حرم به‌حساب می‌آید. طراحی این مسجد به دوره‌ی تیموریان بازمی‌گردد و ۱۴۱۸ سال پس از میلاد مسیح بنا شده است.
پارک کوهسنگی
پارک ملی شهر بزرگترین پارک مشهد، دورتادور یک کوه کوچک به‌نام کوهسنگی قرار دارد. این پارک یک مکان زیبای پردرخت و پرگل است که میتوانید چند ساعت در آن وقت بگذرانید. علاوه‌بر این، موزه‌ی بزرگ خراسان در این پارک قرار دارد. بازدید از پارک در شب بسیار لذت‌بخش است، چون میتوانید منظره‌ی زیبای شهر را از بالای کوه ببینید.
طرقبه و شاندیز
مشهد به غذاها و کباب‌های لذیذش نیز معروف است. در حین اقامتتان در آنجا، فراموش نکنید که سراغ شاندیز یا طرقبه را بگیرید. شاندیز یک شهرستان در خارج از شهر مشهد است که میتوانید در آنجا از خوردن کباب شیشلیک و ماهیچۀ خوش‌مزه لذت ببرید. صرف غذا در فضای بازِ رستوران‌های منطقه و در هوای خوب و خنک به جذابیت این مکان دیدنی می‌افزاید.
آتشکده‌ی بازه هور
این آتشکده‌ی باستانی واقع در هفتاد کیلومتری جنوب مشهد، در اصل یک مکان مذهبیِ زرتشتی است که در دوره‌ی صفویه ساخته شده است. در حال حاضر، این مکان عملاً یک خرابه است و از آن تنها یک بنا با آجرهای سنگی باقی مانده است. نام این معبد به‌طور تحت‌الفظی به معنای دره‌ی خورشید است و اشاره به موقعیت فعلی آن دارد. باوجود اینکه رسیدن به آنجا مدتی زمان می‌برد، اما این معبد ارزش دیدن دارد، مخصوصاً برای کسانی که به مذاهب باستانی علاقه‌مند هستند.
مسجد گوهرشاد
«مسجد گوهرشاد» یکی از بناهای تاریخی باشکوه در مشهد است که در نزدیکی حرم امام رضا (ع) قرار دارد. این مسجد در دوره‌ی تیموریان به دستور «گوهرشاد» ، همسر یکی از حاکمانِ قدرتمندِ آن زمان، ساخته شد.
آرامگاه عمر خیام
عمر خیام ریاضی‌دان، منجم، شاعر و درواقع یک دانشمند بزرگ و یک متفکر تأثیرگذار بود که به ارزش زمانِ حال اعتقاد داشت. مقبره‌ی او در نیشابور، شهری در نزدیکی مشهد، قرار دارد. معماری مقبره‌ی او بسیار جذاب است و شما میتوانید عناصرِ الهام‌گرفته‌شده از ریاضیات، ستاره‌شناسی و شعر را در پسِ طراحی‌های آن تشخیص دهید. مقبره‌ی خیام در میان یک باغ زیبا قرار دارد.
مسجد چوبی
در شهر نیشابور، یک «مسجد چوبیِ» منحصربه‌فرد و زیبا قرار دارد و علتِ خاص‌بودنِ آن این است که کاملاً از چوب ساخته شده است. این مسجد دو مناره‌ی ۱۳ متری دارد و دربرابر زلزله و موریانه‌ها مقاوم است.
قنات‌های قصبه
در ۲۸۰ کیلومتری مشهد، در شهر گناباد مجموعه‌ای از قنات‌ها قرار دارد: قنات‌های قصبۀ گناباد که قدیمی‌ترین قنات‌های جهان به‌شمار می‌روند (قرن ششم پیش از میلاد) و نزدیک به پانصد چاهِ آب در آنها وجود دارد، در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده‌اند. قنات یک کانالِ زیرزمینی برای انتقال آب از یک چاه آبِِ عمیق به سطح زمین جهت آبیاری و آشامیدن است. این یک سیستم قدیمیِ تأمینِ آب بوده است که در ایرانِ باستان گسترش یافته و هنوز که هنوزه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بقعۀ خواجه ربیع
این بنای عظیم با یک گنبد آبی‌رنگ، جهت ادای احترام به یکی از پیروان حضرت محمد (ص) بنا شد. بقعۀ خواجه ربیع یکی از مهمترین مکان‌ها برای گردشگران مسلمان است و زائران و خانواده‌های محلی ایرانیْ زیاد به آنجا رفت‌وآمد میکنند. این مکان در روزهای تعطیلِ عمومی ممکن است بسیار شلوغ باشد.
پارک جنگلی وکیل‌آباد
پارک جنگلی وکیل‌آباد، واقع در بلوارِ وکیل‌آباد، یکی از قدیمی‌ترین پارک‌های مشهد است. این پارک دارای تعداد زیادی درخت ازجمله درخت کاج، سرو و چنار است. آنجا یک باغ وحش نیز وجود دارد که در آن انواع مختلفی از پستانداران، پرندگان و خزندگان نگهداری می‌شوند.
پارک موجهای آبی
چندین پارک آبیِ عالی در مشهد وجود دارد. این پارک بزرگترینِ آن‌هاست. این پارکِ آبی به‌حدی بزرگ است که شما میتوانید یک روزِ کامل را در آن به تجربۀ فعالیت‌های جذاب بگذرانید. اما مقرراتِ جداگانه‌ای برای مردان و زنان دارد و برطبق جدولِ زمان‌بندیِ پارک، آنها باید یک روز در میان از پارک بازدید نمایند.
روستای کنگ
این روستای تاریخی در لغت به‌معنای «پرنده‌ای قوی‌پنجه که در مناطق کوهستانی زندگی میکند» است. خانه‌های خشتیِ این روستا در امتدادِ دامنۀ کوهستان قرار دارند. این مکانْ فرصتی فوق‌العاده برای گردشگران است تا یکی از معدود جوامعی را که به‌شکلی صادقانه همچنان سبکِ سنتیِ زندگی را در پیش گرفته‌اند، سیاحت کنند.
روستای رادکان
سفر به روستای رادکان، برای علاقه‌مندان به معماری باستانی، الزامی میباشد. این روستا بر روی زمینِ بالای تپه‌ای قرار گرفته که در غرب روستا واقع شده است. برج استوانه‌ایِ رادکان مکانی برای اندازه‌گیری‌های نجومی بود. بازدید از رادکان فرصت مشاهده‌ی چشم‌اندازهای بِکر و نفس‌گیر و ویرانه‌های گِلی را نیز برای شما فراهم میکند.
روستای رباط سفید
روستای کوچک رباط سفید در ۷۰ کیلومتری جنوب غربی مشهد واقع شده است. در این روستا یک معبد مشهور به‌نام «چهارطاقی بازه هور» قرار دارد. نام این معبدِ ۲۵۰۰ ساله از دو بخش تشکیل شده است، «بازه» به‌معنای دروازه و «هور» به معنای خورشید.
سایر مکان ها:
سایر مکان‌های برجستۀ تاریخی شهر جهت بازدید:
- ایستگاه راه‌آهن
- گنبد خشتی
- گنبد هارونیه
- مدرسۀ عباس‌قلی خان
- موزه‌ی طوس
- خانۀ حسین ملک
مکان‌های مذهبی مشهد
در ۷ آبان ۱۳۸۸ ، در روز ولادت امام رضا (ع) ، شهر مشهد به‌عنوان پایتخت روحانی و مذهبی ایران اعلام و به‌رسمیت شناخته شد. حرم مطهر امام رضا سالانه میزبان بیش از ۲۷ میلیون زائر ملی و ۲ میلیون زائر بین‌المللی است.
جاذبه‌های طبیعی مشهد
بعضی از نواحیِ حومه‌ایِ نزدیک شهر:
- زُشک
- نغندر
- پارک جنگلی وکیل‌آباد
- آبشار قَره سو
- سَد ارداک
- هفت حوض
- چشمۀ گیلاس
- چشمۀ گراب
مراکز فرهنگی و جاذبه‌ها
در هفتمین مجمعِ سالیانۀ آیسسکو (سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی اسلامی) ، مشهد نه‌تنها انتخاب شد تا مسئولیت هزینه‌های سال ۲۰۱۷ را برعهده گیرد، بلکه به‌عنوان یک پایتخت اسلامی فرهنگی نیز برگزیده شد.
اما فعالیت‌های فرهنگی در مشهد تنها منحصر به مذهب نیست، درواقع بسیاری فعالیت‌های فرهنگی دیگر نیز در این شهر بزرگ انجام میگیرند که عبارتند از:
- سینماها، تئاترها و گالری‌ها
- خانه‌های فرهنگی
- کتابخانه‌ها
- موزه‌ها
[comment]
ارسال بحث